Sekcja Bibliotek Muzycznych SBP - Polska Grupa Narodowa IAML

W dniach 24-25 maja 2010 roku w Centrum NUKAT, w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie odbyło się IV Spotkanie Bibliotekarzy Katalogujących Muzykalia. Organizatorami Spotkania byli Sekcja Bibliotek Muzycznych SBP – Polska Grupa Narodowa IAML, Sekcja Fonotek SBP oraz Narodowy Uniwersalny Katalog Centralny NUKAT. Jak co roku Spotkanie zgromadziło liczne grono bibliotekarzy katalogujących muzykalia; uczestniczyło w nim, wraz z pracownikami Centrum NUKAT, około 50 osób z 32 bibliotek z całej Polski.

Spotkanie otworzyła Maria Burchard (Kierownik Centrum NUKAT). Witając uczestników, wyraziła zadowolenie z tego, że bibliotekarze muzyczni od trzech lat regularnie spotykają się, aby dyskutować nad problemami katalogowania dokumentów muzycznych.

Wzorem ubiegłych lat, Spotkanie było okazją do zapoznania uczestników z bieżącymi pracami prowadzonymi przez Centrum NUKAT. Agnieszka Kasprzyk (Centrum NUKAT; w zastępstwie za Magdalenę Rowińską) w Komunikacie o bieżących pracach w Centrum NUKAT zaprezentowała projekt „Autostrada informacji cyfrowej”, którego celem jest m.in. scalanie danych z katalogów lokalnych w bazie NUKAT. W prezentacji zostały omówione narzędzia stosowane do scalania danych oraz kolejne etapy tego procesu.

Małgorzata Zarudzka (Centrum NUKAT) zaprezentowała przygotowane przez Centrum NUKAT narzędzia, które mają ułatwiać katalogowanie muzykaliów. Są to: „Wykaz źródeł muzycznych używanych w CKHW NUKAT” (http://www.nukat.edu.pl/nukat/pl/wykazy.phtml?id=6) oraz „Wykaz tytułów ujednoliconych dzieł muzycznych” (http://www.nukat.edu.pl/nukat/pl/wykazy.phtml?id=82). Wykazy te są znakomitym uzupełnieniem warsztatu bibliotekarza katalogującego muzykalia. Są jednocześnie odpowiedzią na potrzebę, która zrodziła się na poprzednim Spotkaniu w 2009 roku. Generowany bezpośrednio z bazy wykaz pozwala na szybkie sprawdzenie czy dany utwór muzyczny ma już swój tytuł ujednolicony, jednocześnie wskazując właściwą strukturę tytułu dla kompozycji danego kompozytora. Tytuł ujednolicony dla utworu muzycznego jest bowiem niezbędnym elementem opisu bibliograficznego, zarówno druku muzycznego, jak i dokumentu dźwiękowego. To kluczowe zagadnienie znalazło się w programie Spotkań po raz kolejny i zostało dodatkowo omówione przez Marię Burchard w referacie Zmiany i uzupełnienia do zasad tworzenia tytułu ujednoliconego dla autorskiego utworu muzycznego oraz do formatu katalogowania druków muzycznych.

Innym ważnym zagadnieniem, które wymaga wdrożenia, jest stosowanie tematów formalnych w katalogowaniu przedmiotowym muzykaliów. Zostało ono omówione przez Marię Burchard i Zofię Nasiłowską z Centrum NUKAT. Tematy formalne służą określeniu cech i treści dokumentu muzycznego, takich jak gatunek/forma, obsada wykonawcza oraz styl, funkcja i przeznaczenie muzyki. Tematy formalne stosowane w NUKAT dla opisu przedmiotowego muzykaliów muszą być oparte na słownictwie języka haseł przedmiotowych KABA. W czasie dyskusji uznano, że ze względu na braki odpowiednich terminów w języku KABA istnieje pilna potrzeba powstania grupy roboczej i zorganizowania warsztatów dla osób, które zaangażowałyby się w pracę nad uzupełnieniem słownictwa.

Głównym tematem tegorocznego Spotkania były zagadnienia związane z katalogowaniem dokumentów dźwiękowych i temu zostały poświęcone aż dwie sesje. Stronę merytoryczną tej części Spotkania przygotował zespół programowy w składzie: Agnieszka Gołębiowska (Biblioteka i Fonoteka Instytutu Muzykologii, UW), Ewa Kozłowska (Czytelnia Sztuki, Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy), Karolina Skalska (Zakład Zbiorów Dźwiękowych i Audiowizualnych, BN), Maria Wróblewska (Zakład Zbiorów Dźwiękowych i Audiowizualnych, BN) oraz Julianna Wołosiuk (Centrum NUKAT). Warto podkreślić, że w zespole tym wzięli udział bibliotekarze działający w Sekcji Fonotek SBP. Ich doświadczenie w katalogowaniu dokumentów dźwiękowych oraz pełne zaangażowanie w prace przygotowawcze sprawiło, że poziom merytoryczny Spotkania był bardzo wysoki. Maria Wróblewska, Kierownik Zakładu Zbiorów Dźwiękowych i Audiowizualnych BN, omówiła szczegółowo format MARC21 dla dokumentów dźwiękowych, prezentując przykłady opisów bibliograficznych dla poszczególnych pól formatu. Administrator bazy rekordów bibliograficznych w NUKAT Julianna Wołosiuk, zwracała jednocześnie uwagę na problemy z interpretacją zasad katalogowania dokumentów dźwiękowych i pojawiające się w trakcie katalogowania błędy i niekonsekwencje. Zagadnienia te stały się przedmiotem dyskusji, w wyniku której zaproponowano konkretne rozwiązania. Z bardzo dużym odzewem uczestników spotkała się sesja, w której prezentowano i omawiano przykłady dokumentów dźwiękowych. Ze względu na duże zainteresowanie katalogowaniem nagrań tematyka ta z pewnością wróci w kolejnych Spotkaniach.

Spotkania Bibliotekarzy Katalogujących Muzykalia są okazją do prezentacji ważnych zagadnień bibliotekarstwa muzycznego, płaszczyzną do wymiany doświadczeń oraz służą mobilizacji tych uczestników, którzy jeszcze nie podjęli decyzji o komputerowym katalogowaniu muzykaliów. Doświadczenie poprzednich Spotkań uczy, że udział w nich dla wielu bibliotekarzy stał się impulsem do podjęcia komputeryzacji w swojej bibliotece. Spotkania te również pozytywnie motywują do doskonalenia zasad i narzędzi do katalogowania. Niewątpliwie ważnym rezultatem takich roboczych spotkań jest też to, że służą one integracji całego środowiska bibliotekarzy, nie tylko tych, którzy na co dzień katalogują w NUKAT. Robocze kontakty bibliotekarzy muzycznych, katalogujących w różnych systemach wskazują na sens szerokiej współpracy, wytyczając jej kierunek i cel – integrację danych, podnoszenie jakości opisów i ich łatwy dostęp dla użytkowników.

Stanisław Hrabia
Przewodniczący Sekcji Bibliotek Muzycznych SBP
– Polskiej Grupy Narodowej IAML