Sekcja Bibliotek Muzycznych SBP
Polska Grupa Narodowa IAML

al. Niepodległości 213, 02-086 Warszawa, e-mail:
     
 

Konferencja „Kościelne zbiory muzyczne w bibliotekach polskich” - relacja

 
     
 

W dniach 26-28 września 2012 roku w Gnieźnie odbyła się Konferencja "Kościelne zbiory muzyczne w bibliotekach polskich". Konferencja została zorganizowana przez Sekcję Bibliotek Muzycznych SBP we współpracy z Archidiecezjalną Komisją ds. Śpiewu, Muzyki Kościelnej i Służby Liturgicznej, Muzeum Archidiecezjalnym, Archiwum Archidiecezjalnym oraz Studium Muzyki Kościelnej w Gnieźnie.

Honorowy patronat nad Konferencją objął Ksiądz Arcybiskup Metropolita Gnieźnieński Józef Kowalczyk, Prymas Polski oraz Starosta Gnieźnieński Dariusz Pilak.

W Konferencji wzięli udział m.in. bibliotekarze z archiwów i bibliotek kościelnych, naukowych i publicznych, muzykolodzy zajmujący się źródłami muzycznymi, organiści oraz studenci muzykologii. Reprezentowano liczne uniwersytety – Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina, Uniwersytet Szczeciński (Biblioteka Wydziału Teologicznego), Uniwersytet Śląski (Biblioteka Teologiczna), Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Wrocławski; Akademie Muzyczne w Katowicach i Gdańsku, Bibliotekę Śląską, Narodowy Instytut Fryderyka Chopina w Warszawie, Śląskie Towarzystwo Muzyki Kościelnej, Bibliotekę Narodową (Centrum RISM) oraz Centralną Redakcję RISM we Frankfurcie nad Menem. Wśród uczestników byli przedstawiciele bibliotek należących do Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES.

 
     
 
 
 
Uczestnicy Konferencji przed Katedrą Gnieźnieńską.
 
     
 

Podczas uroczystego otwarcia Konferencji Arcybiskup Józef Kowalczyk dziękował za wybór Gniezna za miejsce obrad. "Wybór ten ma charakter symboliczny - mówił Ksiądz Prymas - przychodzicie bowiem do źródła życia narodowego i kościelnego w Polsce, aby w cieniu Bazyliki Prymasowskiej, w której spoczywają relikwie św. Wojciecha, podjąć refleksję nad kościelnymi zbiorami muzycznymi w polskich bibliotekach. [...] Trzeba nam pamiętać, że są one wyrazem wiary poprzednich pokoleń, są dziedzictwem, które zostało nam pozostawione. I chociaż dzisiaj często dzieła te spoczywają w bibliotekach i archiwach, być może zapomniane przez współczesnych, to jednak zostały stworzone po to, by wielbić Boga, aby oddać Mu należną chwałę, aby człowiek mógł wyśpiewać swoją pieśń dla Pana". [zob. pełny tekst przemówienia]

 
     
 
 
 
Arcybiskup Józef Kowalczyk, Prymas Polski wita uczestników Konferencji.
 
     
  Starosta Gnieźnieński Dariusz Pilak w swoim przemówieniu podkreślił znaczenie muzyki kościelnej dla kultury: "Niezwykle cenne kościelne zbiory muzyczne utrwaliły to, co w historii jej rozwoju najistotniejsze, dlatego obejmując patronat honorowy nad rozpoczynający się dziś wydarzeniem [...] wierzę, że będzie to owocne i pełne emocji spotkanie z zagadnieniami muzyki oraz przyczyni się do lepszego poznania tej tematyki". Słowo powitania do uczestników skierowała również Joanna Pasztaleniec-Jarzyńska, członek Prezydium Zarządu Głównego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.  
     
 

Program Konferencji koncentrował się wokół kilku zagadnień: 1) miejsce muzyki kościelnej w liturgii, 2) źródła muzyczne - problemy identyfikacji, konkordancje, 3) zasoby kościelne w bibliotekach akademickich 4) zbiory bibliotek klasztornych, 5) kościelne zbiory muzyczne na Śląsku. W prezentowanych referatach i w czasie dyskusji zwracano uwagę na znaczenie Międzynarodowego Katalogu Źródeł Muzycznych RISM dla ewidencji kościelnych zasobów i identyfikacji anonimowych źródeł. Zaproszenie na Konferencję przedstawiciela Centralnej Redakcji RISM, Guido Krausa, świadczy o tym, że współpraca z tym ośrodkiem ma szczególne znaczenie zarówno dla bibliotekarzy jak i muzykologów, zajmujących się badaniem źródeł muzyki kościelnej.

Jednym z celów konferencji było nawiązanie kontaktu z bibliotekami kościelnymi zrzeszonymi w Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES. Mówiono o konieczności zacieśniania współpracy, podkreślając istotne znaczenie głosu muzykologów w sprawie zachowania dziedzictwa muzycznego w archiwach kościelnych i właściwego ich opracowania.

 
     
 
 
 
Dyrektor Archiwum Archidiecezjalnego ks. dr Michał Sołomieniuk (w środku na drugim planie) prezentuje
najcenniejsze muzykalia.
 
     
  Bliskość Katedry Gnieźnieńskiej sprawiła, że miejsce to stało się dla uczestników Konferencji szczególnie ważne. Wieczorem pierwszego dnia Konferencji została odprawiona msza św. pod przewodnictwem ks. kanonika Ryszarda Figla, długoletniego przewodniczącego Archidiecezjalnej Komisji ds. Śpiewu, Muzyki Kościelnej i Służby Liturgicznej w Gnieźnie, następnie miał miejsce koncert organowy w wykonaniu organisty Bazyliki Archikatedralnej Ryszarda Superczyńskiego. W drugim dniu zaplanowano zwiedzanie Katedry wraz z podziemiami i słynnymi drzwiami gnieźnieńskimi. Z racji tego, że konferencja odbywała się w Muzeum Archidiecezjalnym, uczestnicy mieli niepowtarzalną okazję do poznania najcenniejszych dzieł sztuki sakralnej przechowywanych w Gnieźnie.  
     
 
 
 
W czasie zwiedzania Katedry przed drzwiami gnieźnieńskimi.
 
     
 

Sekcja Bibliotek Muzycznych SBP po raz drugi (pierwsza konferencja zatytułowana "Dzisiejszy kształt polskiej muzyki religijnej" odbyła się w 1993 roku) podjęła się organizacji konferencji o zbiorach muzyki kościelnej w Gnieźnie. Nie byłoby to możliwe bez pomocy ks. Andrzeja Januchowskiego z Modliszewska koło Gniezna. Księdzu Andrzejowi serdecznie dziękujemy za podjęcie trudu organizacyjnego i owocną współpracę.

Konferencja o kościelnych zbiorach muzycznych stała się ważnym wydarzeniem nie tylko z powodów naukowych czy organizacyjnych. Pobyt w Gnieźnie, bliskość Katedry Gnieźnieńskiej i obecność Księdza Prymasa przyniosły uczestnikom niezapomniane przeżycia i sprawiły, że zbiory te zostały ukazane we właściwym kontekście. Organizatorzy mają nadzieję, że planowana publikacja pokonferencyjna będzie okazją do przybliżenia tej tematyki szerszym kręgom odbiorców.

 
     
  Stanisław Hrabia  
     
 
 
     
  Linki do reportaży i galerii foto:  
 
  • TVGniezno
    "Rozmawiają o muzycznych skarbach" (reportaż - film) »»» link
 
 
 
     
 
  • Archidiecezja Gnieźnieńska
    "Muzyka kościelna - prawdziwe bogactwo" (reportaż, galeria foto) »»» link
 
     
 
  • Gniezno.com.pl
    "Konferencja muzykologiczna" (reportaż, wywiady, galeria foto) »»» link
 
     
 
  • eKai.pl
    "Kościelne zbiory muzyczne bezcennym dziedzictwem" »»» link
 
     
 
  • Prymas Polski
    "Muzyczne dziedzictwo" - przemówienie J.E. ks. Arcybiskupa Józefa Kowalczyka, Metropolity Gnieźnieńskiego, Prymasa Polski, 26 września 2012 r. »»» link
 
     
 
(21.10.2012)
 

 


aktualizacja: 28.12.2023