 |
Sekcja Bibliotek Muzycznych
SBP |
 |
al. Niepodległości 213, 02-086 Warszawa, e-mail:
|
||
Setna rocznica urodzin Marii Prokopowicz |
||
(24 III 1916 – 2 IV 2006) |
||
|
||
Maria Prokopowicz urodziła się w Żywcu. Jej dwie życiowe pasje, które połączyła ze sobą to muzyka i historia. W 1919 roku jej rodzina przeprowadziła się do Warszawy, gdzie w następnych latach rozpoczęła naukę w klasie fortepianu w Konserwatorium Warszawskim pod okiem prof. Margarity Trombini-Kazurowej, a w 1939 roku ukończyła studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim u prof. Marcelego Handelsmana. Już jako absolwentka podjęła pracę w księgarni Kubickiego przy ul. Hożej. W 1944 roku została wraz z rodzicami przewieziona do obozu Ravensbrück; tylko jej udało się przeżyć. |
||
| Maria Prokopowicz (1955) | ||
| Tuż po zakończeniu II wojny światowej została zatrudniona w Bibliotece Narodowej. To wówczas Maria Prokopowicz połączyła swoje zainteresowania muzyczne z księgoznawczymi, koncentrując się na zbiorach muzycznych i uzyskując kwalifikacje zawodowe dzięki zdanemu w 1948 roku państwowemu egzaminowi na bibliotekarza dyplomowanego. Dzięki jej staraniom reaktywowany został w Bibliotece Narodowej samodzielny dział muzyczny, na czele którego stanęła w 1951 roku. W 1957 roku organizowała przeprowadzkę zbiorów muzycznych z ulicy Rakowieckiej do Pałacu Rzeczypospolitej na placu Krasińskich. Pozyskała do kolekcji skarby chopinowskie, rękopisy Henryka Jareckiego, Grażyny Bacewicz, Witolda Friemanna, Marii Klechniowskiej, Antoniego Szałowskiego i pojedyncze rękopisy polskich kompozytorów XIX i XX wieku. | ||
|
||
W Żelazowej Woli w czasie Konferencji IAML (1966) |
||
W 1964 roku zainicjowała powstanie Sekcji Bibliotek Muzycznych Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Co 4–5 lat organizowała w różnych miastach Krajowe Konferencje Bibliotekarzy Muzycznych. Osobiście jeździła do wytypowanych miejscowości, w których miały odbywać się konferencje i zachęcała tamtejszych bibliotekarzy do współpracy, projektowała tematykę obrad poszczególnych sesji, wygłaszała referaty. Reprezentowała polskie środowisko bibliotekarskie na 15 kongresach Międzynarodowego Stowarzyszenia Bibliotek Muzycznych (IAML), po raz ostatni w 1997 roku. |
||
 |
||
Irena Czarnecka, Kornel Michałowski, Maria Prokopowicz i Karol Musioł podczas V Krajowej Konferencji Bibliotekarzy Muzycznych w Gdańsku (1979) |
||
W 1978 roku przeszła na emeryturę i choć formalnie zrezygnowała z przewodniczenia Sekcji Bibliotek Muzycznych, to w dalszym ciągu czynnie działała w Stowarzyszeniu. Do 2001 roku pełniła funkcję wiceprzewodniczącej i Honorowej Przewodniczącej. Pod koniec życia, kiedy przebywała w domu, nadal prosiła aby na bieżąco informować ją o bieżących pracach Sekcji. Już jako emerytka, Maria Prokopowicz nadal podejmowała nowe inicjatywy. Pracowała m.in. nad II wydaniem przewodnika po zbiorach muzycznych w Polsce. |
||
 |
||
Maria Prokopowicz z Włodzimierzem Pigłą w Zakładzie Zbiorów Muzycznych Biblioteki Narodowej przy placu Krasińskich w Warszawie (1994) |
||
| Maria Prokopowicz realizowała wiele prac naukowo-badawczych i bibliograficznych. Redagowała dział muzyczny w 7-tomowej Bibliografii Warszawy, opracowywała bibliografię zawartości niektórych polskich czasopism muzycznych, pisała artykuły o wydawcach muzycznych, bibliotekarstwie muzycznym, Sekcji Bibliotek Muzycznych i Międzynarodowym Stowarzyszeniu Bibliotek Muzycznych. Jej prace znaleźć można m.in. w „Roczniku Warszawskim”, „Przeglądzie Bibliotecznym”, „Fontes Artis Musicae”, „Bibliotece Muzycznej”, „Ruchu Muzycznym”, i „Biuletynie Informacyjnym Biblioteki Narodowej”. | ||
 |
||
Maria Prokopowicz przyjmuje gratulacje od Przewodniczącego SBP
Jana Wołosza podczas Nadzwyczajnej Ogólnopolskiej Konferencji Bibliotekarzy Muzycznych w Bibliotece Narodowej w Warszawie (2004) |
||
|
||
Została uhonorowana m.in. Medalem 10-lecia PRL (1954), Odznaką Zasłużonego Działacza Kultury (1967), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1972), Medalem 40-lecia PRL (1985), Nagrodą im. Heleny Radlińskiej (1986) oraz Odznaką Honorową SBP (2000). |
||
* * * |
||
W pamięci tych, którzy ją znali pozostanie na zawsze jako osoba o wysokiej kulturze osobistej, pełna dobroci i życzliwości dla bliźnich, wspaniały, szlachetny człowiek, pełna oddania dla spraw polskiego bibliotekarstwa muzycznego, które bez Niej nie osiągnęłoby pewnie obecnego poziomu. (Włodzimierz Pigła; słowa wygłoszone podczas pogrzebu na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, 10 kwietnia 2006) |
||
| Opracowano na podstawie: |
||
|
||
|
||
| Fotografie: Archiwum Marii Prokopowicz i Archiwum Sekcji Bibliotek Muzycznych SBP. | ||
24 marca 2016 roku mija setna rocznica urodzin Marii Prokopowicz. Z tej okazji wspominamy inicjatorkę i współtwórczynię Sekcji Bibliotek Muzycznych SBP – Polskiej Grupy Narodowej IAML, wieloletnią kierowniczkę Zakładu Zbiorów Muzycznych Biblioteki Narodowej
W latach 1954–1955 organizowała akcję mikrofilmowania unikatowych rękopisów muzycznych kompozytorów XIX wieku będących w posiadaniu Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego (WTM), a także sporządziła do nich katalogi. Brała również udział w posiedzeniach Komisji Zakupów i wycenie zbiorów WTM. W latach 60. i 70. pracowała nad pomnikowym dziełem Stefana Burhardta Polonez. Katalog tematyczny, uwzględniającym około 10 tys. rękopisów oraz druków polskich i zagranicznych polonezów. Wraz z Andrzejem Spózem zajęła się zredagowaniem i edycją katalogu. Nie tylko poprawiała i uzupełniała z autopsji opisy autora, ale także wyszukiwała nieuwzględnione polonezy, które dołączała do spisu.