W dniach od 30 lipca do 4 sierpnia 2023 roku w Cambridge w Wielkiej Brytanii odbył się Kongres Międzynarodowego Stowarzyszenia Muzycznych Bibliotek, Archiwów i Centrów Informacji IAML. Obrady Kongresu miały miejsce w siedzibie Faculty of Music University of Cambridge.

W Kongresie wzięło udział około 340 uczestników z 37 krajów, w tym 10 delegatów w Polski. W bogatym programie Kongresu znalazło się 113 referatów prezentowanych w trzech równoległych sesjach, liczne spotkania robocze, warsztaty, panele dyskusyjne oraz sesje plakatowe.

Fot.1. Uczestnicy Kongresu IAML w Cambridge; od lewej: Sonia Rzepka, Sonia Wronkowska, Stanisław Hrabia, Anna Salamon, Jolanta Bujas-Poniatowska i Marek Bebak.

Delegaci z Polski aktywnie brali udział w Kongresie. Wygłosili następujące referaty:

• Marek Bebak (Uniwersytet Jagielloński, Instytut Muzykologii, Kraków): Graduals and other post-Tridentine codices from the collection of the Carmelites Library in Kraków
• Jolanta Bujas-Poniatowska (Uniwersytet Jagielloński, Instytut Muzykologii, Kraków), The music collection of the Canons Regular of the Lateran's Chapel in Czerwińsk (Poland) rediscovered
• Anna Salamon (Uniwersytet Jagielloński, Instytut Muzykologii, Kraków), Life after life: the history of the PWM Edition Library
• Alicja Zabrocka (Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu), A very special collection – what’s remained of the first post-war record label in Poland

Fot. 2. Anna Salamon (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie) podczas wygłaszania referatu.

W czasie Poster session reprezentanci Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina przedstawili dwa plakaty:

Fot. 3. Kamil Pielaciński i Jacek Iwaszko (Narodowy Instytut Fryderyka Chopina) podczas prezentacji plakatów w czasie poster session.

Stanisław Hrabia z Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, prowadził sesję „Archives, composers, and the digital turn”. Brał też udział w obradach IAML Forum of National Representatives, reprezentując Polską Grupę Narodową IAML.

Istotną częścią każdego Kongresu IAML są sesje i spotkania robocze poświęcone międzynarodowym projektom bibliograficznym „R”, działającym pod auspicjami IAML i wspieranym przez inne międzynarodowe stowarzyszenia muzyczne. Projekty te dotyczą czterech typów zbiorów muzycznych: źródeł muzycznych – RISM, piśmiennictwa muzycznego – RILM, ikonografii muzycznej – RIdIM i czasopism muzycznych – RIPM. Dwa z nich, RISM – Międzynarodowy Inwentarz Źródeł Muzycznych (Répertoire International des Sources Musicales) oraz RILM – Międzynarodowa Bibliografia Literatury Muzycznej (Répertoire International de Litérature Musicale, RILM Abstracts of Music Literature), są realizowane od wielu lat ze znaczącym udziałem polskich bibliotekarzy, archiwistów i badaczy źródeł muzycznych.

W czasie sesji plenarnej Projektu RISM podsumowano działalność od poprzedniego Kongresu IAML w Pradze. Podobnie jak rok temu, Polska zajęła drugie miejsce wśród najbardziej aktywnych Komitetów RISM. Dzieje się tak między innymi dzięki wielkiemu zaangażowaniu Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina, który prowadzi projekt „Dziedzictwo muzyki polskiej w otwartym dostępie” (https://polish.musicsources.pl/pl), zakładający opracowanie zbiorów muzycznych polskich bibliotek naukowych. Umieszczenie opisów źródeł muzycznych w bazie RISM online (opac.rism.info) ułatwia badaczom na całym świecie dostęp do zasobów muzycznych polskich bibliotek i archiwów oraz przyczynia się do promowania kultury polskiej.

Sonia Wronkowska z Biblioteki Narodowej przedstawiła sprawozdanie z wyborów do RISM Coordinating Committee, którego była przewodniczącą w latach 2018–2023. Nową przewodniczącą została również reprezentantka z Polski – Sonia Rzepka z Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Warto również odnotować, że Sonia Wronkowska prowadziła sesję zespołu doradczego RISM Advisory Council.

Projekty RISM i RILM działają w oparciu o współpracę narodowych komitetów, przy wsparciu Komisji Mieszanych, które składają się z reprezentantów międzynarodowych stowarzyszeń patronujących tym projektom. IAML, jako współzałożyciel obu projektów (w 1952 i 1966 roku), ma w Komisjach Mieszanych swoich oficjalnych przedstawicieli; są wśród nich Sonia Wronkowska – w RISMCommission Mixte i Stanisław Hrabia – w RILM Commission Mixte.

Program przygotowany przez Projekt RILM Abstract of Music Literature obejmował sesję plenarną oraz spotkanie robocze przedstawicieli komitetów narodowych RILM , w którym uczestniczyli Anna Salamon i Stanisław Hrabia z Instytutu Muzykologii UJ. Komitety RILM koordynują współpracę w poszczególnych krajach oraz określają zakres danych bibliograficznych gromadzonych w bazie. W trakcie spotkania wymieniono doświadczenia w opracowywaniu różnych typów publikacji oraz omówiono zasady tworzenia abstraktów. Polski Komitet RILM regularnie przekazuje dane bibliograficzne piśmiennictwa muzycznego publikowanego w głównych ośrodkach akademickich. Reprezentanci tych ośrodków są członkami Polskiego Komitetu RILM. Informację o składzie Komitetu można znaleźć na stronie: https://www.rilm.org/abstracts/globalnetwork/poland/.

Działalność poszczególnych członków IAML jest ukierunkowana na aktywność w różnych sekcjach tematycznych i instytucjonalnych, które organizują swoje sesje i spotkania robocze w czasie Kongresu. W tym miejscu warto podkreślić udział Moniki Drygalskiej z Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach w sesjach Sekcji Bibliotek Radiowych i Orkiestrowych IAML.

Jak w trakcie każdego Kongresu IAML odbyło się też Walne Zebranie, podczas którego przedstawiono m.in. wyniki wyborów do nowego Zarządu IAML. W skład nowego Zarządu IAML weszli:

• Rupert Ridgewell (British Library, Wielka Brytania) – President-elect 2023-2024; President 2024-2027; Past President 2027-2029

oraz czterej Wiceprzewodniczący (2023-2026):

• Jürgen Diet (Bayerische Staatsbibliothek, Niemcy, 2. kadencja);
• Stefan Engl (Wienbibliothek im Rathaus, Austria);
• Janneka Guise (University of Toronto, Kanada),
• Anna Pensaert (Cambridge University Library and Pendlebury Library of Music, Wielka Brytania, 2. kadencja).

Tradycyjnie też odbyły się zebrania starego i nowego Zarządu IAML. Uczestniczył w nich Stanisław Hrabia, który tym samym zakończył 13-letnią pracę w Zarządzie IAML.

Fot. 4. Zarząd IAML (w kadencji 2019-2023) podczas ostatniego zebrania (drugi od lewej: Stanisław Hrabia).

Uzupełnieniem programu Kongresu były koncerty, w czasie których prezentowana była muzyka brytyjska różnych epok. Obrodom towarzyszyły też okolicznościowe wystawy. Szczegółowy program można znaleźć na stronie https://iaml2023.org/.

Fot. 5. Koncert chóru „Ensemble of Friends” w Dining Hall King’s College.

Kongres IAML jest dla bibliotekarzy muzycznych kulminacyjnym punktem w kalendarzu corocznych wydarzeń. Jest okazją do podsumowania międzynarodowej działalności oraz zaprezentowania nowych projektów i kolekcji. Stanowi też wyjątkową sposobność do nawiązania współpracy z innymi instytucjami, do indywidulanych spotkań i przyjacielskich rozmów.

Kolejny Kongres IAML w 2024 roku odbędzie się na Uniwersytecie w Stellenbosch w Republice Południowej Afryki; po raz pierwszy w historii IAML na kontynencie afrykańskim.